Tại sao mắc viêm gan do rượu, xơ gan, gan nhiễm mỡ?

Gan là cơ quan chuyển hóa quan trọng trong co thể. Tại gan, rượu được các enzyme gan chuyển hóa thành các chất độc acetaldehyde, sau đó mới chuyển thành acetate không độc và đào thải ra ngoài.

Tuy nhiên, số lượng các enzyme trong gan có hạn.Khi uống rượu trong thời gian dài hoăc uống với lượng lớn thì enzyme trong gan sẽ cạn kiệt. Acetaldehyde không được chuyển hóa hết thành acetate sẽ tích tụ lại, gây tổn thương tế bào gan, viêm gan do rượu, xơ gan.

Tổn thương gan thường trải qua 3 giai đoạn

Gan nhiễm mỡ

Khoảng 40% người thường xuyên uống rượu trên mức bình thường có biểu hiện gan nhiễm mỡ. Các triệu chứng đầu tiên có thể xuất hiện từ 3-4 tuần khi thường xuyên uống rượu hàng ngày với lượng lớn.

Gan nhiễm mỡ được định nghĩa là khi chất béo trong gan tích luỹ quá 5% trọng lượng của gan. Gan nhiễm mỡ thường không có biểu hiện lâm sàng rõ ràng, thường được phát hiện khi siêu âm ổ bụng hoặc thăm khám chức năng gan.

Hình ảnh điển hình của gan nhiễm mỡ là nhu mô gan sáng và dày hơn. Gan thường to hơn và có bờ gan tròn, nhẵn. Bệnh nhân mắc chứng gan nhiễm mỡ thường không đau. Các xét nghiệm cận lâm sàng cho thấy men gan AST, ALT, GGT có thể tăng nhẹ.

Bên cạnh lạm dụng rượu bia thì béo phì, đái tháo đường hoặc sử dụng các thuốc gây độc cho gan như corticoide, tetracycline… cũng có thể gây nên chứng gan nhiễm mỡ.

Phương pháp điều trị gan nhiễm mỡ được áp dụng hiện nay là ngưng uống rượu hoàn toàn, theo dõi các dấu hiệu và diễn biến của bệnh. Phát hiện bệnh sớm và ngừng uống rượu có thể phục hồi cấu trúc và chức năng gan.

Viêm gan do rượu

Viêm gan do rượu là bệnh lý tổn thương gan lan tỏa trên gan, biểu hiện bởi tình trạng thâm nhiễm tế bào viêm ở gan và hoại tử tế bào gan. Nguyên nhân là do lạm dụng rượu. Bệnh viêm gan do rượu nếu để lâu dài sẽ dẫn đến xơ gan.

Hình ảnh lâm sàng ở những bệnh nhân viêm gan do rượu thay đổi rất nhanh từ không có triệu chứng nào đến tổn thương gan nặng nề gây nguy hiểm đến tính mạng với tỉ lệ tử vong rất cao. Tỷ lệ tử vong trung bình trong 30 ngày nhập viện là 15% ở các bệnh nhân này.

Viêm gan do rượu giai đoạn đầu thường không có triệu chứng lâm sàng. Một số trường hợp có thể mệt mỏi, chán ăn, sụt cân không rõ nguyên nhân, đau tức vùng gan, vàng da. Xét nghiệm giai đoạn này thấy biểu hiện hủy hoại tế bào gan, siêu âm gan có dấu hiệu nhu mô gan thô hoặc hình ảnh viêm gan mạn tính.

Xơ gan

Uống rượu kéo dài trong nhiều năm có thể đưa đến các tổn thương vĩnh viễn của cấu trúc gan. Chỉ cần uống trên 30gam ethanol mỗi ngày bệnh nhân đã có nguy cơ mắc bệnh xơ gan.

Xơ gan là tình trạng mô gan được thay thế dần bởi các mô xơ, làm thay đổi cấu trúc và suy giảm chức năng gan. Bệnh nhân xơ gan tiến triển giai đoạn mất bù có triệu chứng phù, cổ chướng, tuần hoàn bàng hệ, tăng áp lực tĩnh mạch cửa và có nguy cơ ung thư gan cao.

Ung thư nhu mô gan ác tính là biến chứng muộn của xơ gan do rượu. Nếu lượng rượu tiêu thụ hàng ngày trên 80gam trong 10 năm thì nguy cơ ung thư gan tăng lên 10 lần.

Việc điều trị chủ yếu là khắc phụ triệu chứng. Do vậy, nam giới nên chủ động phòng bệnh bằng cách hạn chế rượu bia. Tuyệt đối không uống rượu vào lúc đói khiến rượu hấp thu nhanh. Nếu buộc phải uống, nên vừa ăn vừa uống hoặc uống nước ép trái cây, nước cam, chanh để trung hòa cồn trong rượu và giải rượu nhanh chóng.